Genel sağlık sigortası, işveren tarafından çalışanlara uygulanan; ayrıca da işletme sahiplerinin bireysel olarak hem kendilerinin, hem de kanuni açıdan bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin karşılaştıkları sağlık sorunlarını güvence altına alarak tedavisine yönelik imkân sağlayan sistemin genel ismidir. Kısaca GSS diye de geçer.
18 yaşını dolduran her birey için zorunlu olan bu sistemde primler çalışan ve çalışmayan kesimlerin ayrışmasına göre koordine edilmektedir.
Genel Sağlık Sigortası Nedir | nasıl yapılır
Genel Sağlık Sigortasın yararlanmak için her ay düzenli ödeme yapılması gereken tutar, her hangi bir işverenin yanında ücretli olarak çalışan bireylere yönelik işveren firma tarafınca yaptırılmaktadır. Yapılan bu sigorta, çalışanları iş kazasına yönelik eylemlerde güvence altına aldığı gibi, beklenmedik hastalıklara karşı da tedavisine yönelik eylemler içermektedir. Bu sigorta yalnızca çalışan personeli kapsamayıp, işçinin bakmakla yükümlü olduğu anne, baba, çocuk, eş gibi aile bireylerinin tedavilerini de güvence altına alacaktır.
Her hangi bir iş yerinde çalışmayıp kendine işletmesinde faaliyet gösterenler de zorunlu genel sağlık sigortası primlerini kendileri yatırarak da yine kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları aile bireylerinin sağlıklarını güvence altına alırlar.
18 yaşını geçen herkesin zorunlu olarak katıldığı bu sistemde, 18 yaşın altında yer alan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının Gelir testine göre primleri devlet tarafından karşılanmaktadır.
Gelir testi nedir, nasıl belirlenir
Gelir testi, bireyin resmileştirilmiş net kazancına göre yapılmaktadır. Evli ya da bekâr fark etmeksizin 25 yaşını geçen herkes asgari ücretin %3’ü kadar bir oranda gelir testi yatırmak zorundadır. Bu rakam E-devlet ya da kaymakamlıkta yapılacak gelir testi başvuru sonrasında G1 ya da G0 sonucuna göre kişi ya da devlet tarafınca yapılmaktadır.
Eğer resmileştirilmiş bir geliriniz yoksa ve aylık belgelendirilebilir geliriniz, ailede bireylerinin sayısına bölündüğünde brüt asgari ücrete bölündüğünde 1/3 oranından yüksek çıkıyorsa G! Kategorisinde yer alacaksınız. Altındaysa da G0 kategorisinde konumlandırılırsınız.
Durumu özetleyecek olursak, Gelir sağlık sigortası priminde aşağıdaki faktörler gözetlenmektedir.
- Ailenizde bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerin sayısı.
- Bakmakla yükümlü olduğunuz kişilerin kaç tanesinin çalışıp gelir elde ettiği
- Eğer hiç kimse çalışmıyorsa evinizin kira da ya da kendi evinizin olma değişkeni
Her hangi bir yerde çalışmanız durumunda işveren tarafından ücretiniz ödenir. Çalışmıyor ve geliriniz hiç yoksa devlet tarafından ödenir. Ama her hangi bir yerde çalışmıyor ve geliriniz varsa (ÖRN: babadan kalma bir ev kirası) hesaplama şu şekilde yapılmaktadır.
Brüt Asgari Ücret: 5004 TL – Aileniz de 2 kişi varsa, 1/3 oranından yüksek olduğunuz için G1 kategorisinde, 4 kişi varsa da düşük çıkacağınız için G0 kategorisinde yer alacaksınız. Test sonucuna göre G0 kategorisinde yer alırsanız da hem sizin hem de bakmakla yükümlü olduğunuz aile bireylerinin genel sağlık sigortası primleri devlet tarafınca karşılanmaktadır.
Peki, bu sigorta neleri kapsıyor?
Genel Sağlık Sigortası Neleri Kapsar
Gelir sağlık sigortası, bireylerin ruh ya da beden sağlığı gözetilmeksizin tedavilerinin gerek muayene gerekse de ilaç süreçlerine yönelik ortaya çıkabilecek tüm masrafları kapsamaktadır. Genel anlamda istisnai durumlar bulunsa da birçok sağlık hizmetinden faydalanabilirsiniz. Devlet kurumu altında hizmet verilen her sağlık kurumundan hiçbir ücret ödemeden hizmet alabileceğiniz gibi, tedavinize yönelik doktor tarafından belirlenen ilaçlara da küçük oranlarda katılımlar ödeyerek sahip olabileceksiniz.
Gelir sağlık sigortası borcu ödenmezse ne olur
Gelir sağlık sigorta ücreti zorunlu olduğu için, primin yatırılmaması durumunda sağlık hizmetine yönelik tedavilerden yararlanamayacağınız gibi, borcun tahsilatı kapsamında devlet tarafından haciz ya da icra yöntemi uygulanarak tahsilatı gerçekleştirilir. Tedaviden faydalanabilmek için borcun tamamını ödemeniz gerekli. Belirli oranda borç ödemesi gerçekleştirerek hizmetten faydalanamayacağınız gibi, kalan rakam için de aynı yöntemlerle karşılaşmanız mümkün.
Gelir Sağlık Sigortası evrakları nelerdir
Genel sağlık sigortası başvurusuna yönelik toparlanması gereken evraklar kalem kalem listelenmiştir.
- Bağlı bulunduğunuz muhtarlıktan temin edebileceğiniz “Fakirlik belgesi” formu.
- Genel Sağlık Sigortasına başvuru yapabilmek için GSS başvuru formu.
- Belgelendirebileceğiniz aylık gelirinizi gösteren belgeler. (Kira kontratı, maaş bordosu vs..)
- Genel Sağlık Sigortasına başvuruda bulunacak kişinin T.C kimlik kartı ve fotokopisi.
- Genel Sağlık Sigortasından yararlanacak bireyin bakmakla yükümlü zorunda olduğu aile bireylerine ait T.C kimlik kartı ve fotokopileri
- Sosyal Güvenlik Kurumunca belirlenen güncel gelir testi başvuru formu
- İkametgâh evrakı
- Eğer çalışansa son 3 aya ait SGK hizmet dokümanı
- Genel Sağlık Sigortasından yararlanacak kişinin engelli raporu bulunuyorsa, rapor beyanı.
- Harp malulü olup başvuruda bulunan bireylerin kendisi ve yakınlarına ait evraklar.
E-Devlet sisteminde Genel Sağlık Sigortasına nasıl başvurulur
E-devletin varlığı birçok işlem gibi genel sağlık sigortası başvurularında da işimizi oldukça kolaylaştırdı. Gelir sağlık sigortasına E-devlet üzerinden başvurmak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.
- E-devlet uygulamalarını açarak ya da diz üstü & masa üstü bilgisayarınızın internet tarayıcısını açarak turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- Sisteme giriş yaptıktan sonra Ana sayfada “E-Hizmetler” bölümüne tıklayın.
- E-hizmetler bölümünün alt sekmelerinde “Sosyal Güvenlik Kurumu” yazısını göreceksiniz buraya tıklayın.
- Ekranın biraz alt tarafına indikten sonra “Genel Sağlık Sigortası” bölümüne giriş yapın.
- Bu aşamada karşınıza başvuru formu gelecektir. Burada öncelikle yukarıda bahsettiğimiz gelir testi yapılıyor.
- Gelir testi ekranındaki tüm bilgilerinizi eksiksiz bir şekilde doldurun.
- Test sonucuna göre değerlendirme yapılıp, priminiz devlet tarafından karşılanacak ya da yönlendirme yapılacak. Sonuç ortalama olarak 3 gün içerisinde çıkmaktadır.
Kimler Genel sağlık sigortası kapsamı dışındadır
Her ne kadar genel sağlık sigortası zorunlu bir uygulama olsa da bazı özel durumlar nedeniyle kişiler kapsam dışı bırakılır ve GSS borçlandırılması yapılmaz. Bu kişileri şu şekilde sıralayabiliriz,
- Askerlik yapan er ve erbaşlar dışında, Yedek subay olarak görev alan öğrenciler.
- TBMM’ye bağlı olan üyeler, buradan düzenli aylık alan çalışanlar ve onların bakmakta yükümlü oldukları bireyler.
- Anayasa Mahkemesi üyeleri ve buradan aylık alanlar dışında bakmakla yükümlü oldukları aile bireyleri.
- Türkiye’de ikamet etmeyip, Yurtdışında yaşayan T.C mensubu vatandaşlar.
- Ceza infaz kurumları tarafınca hükmüne karar verilerek tutukevlerinde zorunlu olarak bulundurulan hükümlüler.
- Türkiye’de 1 yıldan daha kısa süreyle yerleşik bir şekilde yaşamlarını sürdüren ve oturma ya da çalışma izni almış yabancı uyruklu bireyler.
Genel sağlık sigortasının iptali nasıl yapılır
Genel sağlık sigortası zorunlu bir uygulama olduğu için, yükümlülükler kapsamında olmasına rağmen GSS primini ödemeyen vatandaşlar iptaline yönelik her hangi bir girişimde bulunmasınlar. Borçlarını zorunlu olarak ödemek zorundalar. Fakat, yukarıda bahsettiğimiz istisnai şartları taşımasına rağmen yine de GSS borcu gözüken vatandaşlar GSS borçlarının silinmesine yönelik girişimde bulunabilirler. Her ne kadar yansıtılmasa da dönem dönem sistemsen sorun nedeniyle borç çıkabilmektedir.
Genel sağlık sigortası borcunun silinmesi için Sosyal Sigortalar kurumuna bireysel anlamda başvuru yapmanız gerekmektedir. Başvuru aşamasında dilekçe yazmalı ve bu dilekçe de neden muaf olduğunuzu açık bir şekilde belirtmelisiniz. Ayrıca, mazeretiniz kapsamında durumunuzu belgeleyen evrakı da yanınızda götürmeyi unutmayın.
Örneğin öğrenci belgesi, hükümlü olduğuna dair evrak vs vs.. Başvurunuz değerlendirilip, kapsam dışı durumunuz netleştirildikten sonra sistemden GSS borcunuz silinerek iptal edilecektir.
